Το καρκίνωμα των κυττάρων Merkel, συχνά αναφέρεται και ως «MCC», είναι ένας σπάνιος και εξαιρετικά επιθετικός καρκίνος του δέρματος, ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις προκαλείται από τον ιό κυττάρων Merkel (MCV) που ανακαλύφθηκε το 2008. Το καρκίνωμα κυττάρων Merkel, αποκαλούμενο επίσης νευροενδοκρινικό καρκίνωμα του δέρματος, είναι ένας πολύ σπάνιος τύπος καρκίνου του δέρματος που σχηματίζεται όταν τα κύτταρα Merkel αρχίζουν να μεγαλώνουν ανεξέλεγκτα. Έχει την τάση να αναπτύσσεται γρήγορα και να εξαπλώνεται γρήγορα σε άλλα μέρη του σώματος. Αυτός ο καρκίνος θεωρείται μια μορφή νευροενδοκρινικού όγκου. Το καρκίνωμα κυττάρων Merkel αναπτύσσεται συχνότερα στους ηλικιωμένους και συνήθως εμφανίζεται ως οζίδιο στο χρώμα του δέρματος ή σε κόκκινο-μπλε χρώμα στο πρόσωπο, το κεφάλι και το λαιμό που εκτίθενται στον ήλιο.
Συμπτώματα
Το πρώτο σημάδι του καρκινώματος κυττάρων Merkel είναι συνήθως ένας ταχέως αναπτυσσόμενος, σταθερός, ανώδυνος όγκος οζιδίου στο δέρμα. Οι καρκίνοι κυττάρων Merkel τείνουν να εισβάλλουν τοπικά, διεισδύοντας στο υποκείμενο υποδόριο λίπος, τα περιτονία και τους μύες και συνήθως κάνουν μετάσταση νωρίς, συνήθως στους περιφερειακούς λεμφαδένες. Τα MCC επίσης εξαπλώνονται επιθετικά μέσω των αιμοφόρων αγγείων, ιδιαίτερα στο ήπαρ, στον πνεύμονα, στον εγκέφαλο και στα οστά.
Το οζίδιο μπορεί να έχει το χρώμα του δέρματος ή μπορεί να εμφανίζεται σε αποχρώσεις του κόκκινου, του μπλε ή του μοβ. Τα οζίδια τυπικά ποικίλουν σε μέγεθος από 0,5 εκατοστά έως περισσότερο από 5 εκατοστά σε διάμετρο και συνήθως μεγεθύνονται γρήγορα. Τα περισσότερα καρκινώματα κυττάρων Merkel εμφανίζονται στο πρόσωπο, το κεφάλι ή το λαιμό, αλλά μπορούν να αναπτυχθούν οπουδήποτε στο σώμα, ακόμη και σε περιοχές που δεν εκτίθενται στο ηλιακό φως.
Αίτια
Δεν είναι γνωστό το τι προκαλεί το καρκίνωμα κυττάρων Merkel. Ένας νεοεμφανιζόμενος ιός που ονομάζεται πολυοϊός κυττάρων Merkel (polyomavirus-MCV) είναι πιθανόν να συμβάλλει στην ανάπτυξη της πλειοψηφίας των περιπτώσεων του MCC. Περίπου το 80% των καρκινωμάτων κυττάρων Merkel έχουν αυτόν τον ιό ενσωματωμένο σε μονοκλωνικό μοτίβο, υποδεικνύοντας ότι η λοίμωξη ήταν παρούσα σε ένα πρόδρομο κύτταρο πριν αυτό γίνει καρκινικό. Τουλάχιστον το 20% των όγκων MCC δεν έχουν μολυνθεί με αυτό τον ιό, γεγονός που υποδηλώνει ότι το καρκίνωμα κυττάρων Merkel μπορεί να έχει και άλλα αίτια.
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκινώματος κυττάρων Merkel περιλαμβάνουν:
Υπερβολική έκθεση στο φυσικό ή τεχνητό ηλιακό φως.
Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Ιστορικό άλλων δερματικών καρκίνων.
Μεγαλύτερη ηλικία.
Ανοιχτό χρώμα δέρματος.
Επιπλοκές
Ακόμη και με τη θεραπεία, το καρκινικό κύτταρο Merkel συνήθως προκαλεί μετάσταση πέρα από το δέρμα. Έχει την τάση να ταξιδεύει πρώτα στους κοντινούς λεμφαδένες. Αργότερα μπορεί να εξαπλωθεί στον εγκέφαλο, στα οστά, στο συκώτι ή στους πνεύμονες, όπου μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία αυτών των οργάνων. Ο καρκίνος που έχει μετασταθεί είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί και μπορεί να είναι θανατηφόρος.
Πρόληψη
Παρόλο που η έκθεση στο ηλιακό φως δεν έχει αποδειχτεί ότι προκαλεί καρκίνωμα κυττάρων Merkel, θεωρείται ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για αυτόν τον καρκίνο. Η μείωση της έκθεσης στον ήλιο μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος. Ως εκ τούτου, ένα άτομο πρέπει να προσπαθήσει:
Να αποφεύγει τον ήλιο – ειδικά κατά τις μεσημεριανές ώρες
Να προστατέψει το δέρμα και τα μάτια του με ένα μεγάλο καπέλο, σφιχτά υφασμένα ρούχα και γυαλιά ηλίου με προστασία UV.
Να βάζει αντηλιακό συχνά
Να εξετάζει το δέρμα του για τυχόν αλλαγές (όπως: κρεατοελιές, φακίδες ή εξογκώματα που αλλάζουν σε μέγεθος, σχήμα ή χρώμα).
